Waarom de oorlog in Oekraïne om veel meer gaat dan het plaatselijk conflict: het is ook een aanval op ons westerse samenlevingsmodel én onze democratie
Opinie van 08/04/2022 door Fa QuixDe ellende die de oorlog in Oekraïne veroorzaakt, is enorm. In de eerste plaats voor de belaagde inwoners van het land, waaruit miljoenen mensen ontvluchten omwille van hun veiligheid. Maar ook elders in de wereld, en zeker in Europa, komt de ellende tot uiting: enerzijds omdat de opvang van de vele vluchtelingen een enorme uitdaging is, maar anderzijds ook omdat de oorlog de hele economie ontwricht. Dat komt nog het meest tot uiting in de exploderende gas- en olieprijzen, en in hun zog de elektriciteitsprijzen. Het duwt de meeste economieën plotsklaps in een recessie, waarvan we voorlopig het einde nog niet kunnen zien. De onzekerheid die ermee gepaard gaat, veroorzaakt heel veel ongerustheid, zowel bij burgers als ondernemers.
Ons westers model blijft bij uitstek superieur in de creatie van welvaart en in de verdeling ervan.
Alleen een spoedige beëindiging van het gewapend conflict kan hier enig soelaas brengen. Al zal ook dán de schade nog erg groot blijken te zijn en zullen sommige gevolgen zich nog vele jaren laten gevoelen. Maar eens de vrede er is, is er weer hoop. Dan kunnen het herstel en de heropbouw beginnen.
Nochtans zullen we waakzaam moeten blijven. De oorlog in Oekraïne is veel meer dan een plaatselijk conflict. Het is ook een aanval in regel tegen ons westerse samenlevingsmodel. Een ‘westers’ georiënteerd Oekraïne staat immers haaks op het autocratische Russische regime. De Russische heerser ziet zo’n liberale en op democratie gebaseerde rechtsstaat niet graag in zijn achtertuin. Het westerse model brengt vrijheid, geluk en welvaart, en dat zou de eigen inwoners wel eens op andere politieke gedachten kunnen brengen. Daarom dat autocratische regimes ook een hybride oorlog voeren tegen het Westen, met fake news, cyber-aanvallen, spionage en ondersteuning van ondermijnende krachten. Zo is een deel van de anti-kernenergiepropaganda geïnspireerd op Russische trollen. Het maakt ons immers energieafhankelijker van bv. Rusland.
Daarom dat wij ons meer moeten wapenen tegen de antidemocratische krachten die ons westerse samenlevingsmodel ondermijnen. Natuurlijk is ons model niet perfect. Meer nog, er zijn dringende verbouwingswerken aan nodig, al was het maar om onze Sociale Zekerheid betaalbaar te houden en onze concurrentiekracht te vrijwaren. Maar ons westers model blijft bij uitstek superieur in de creatie van welvaart en in de verdeling ervan. Het kapitalisme, sociaal en ecologisch gecorrigeerd, geeft bedrijven en burgers de meeste kansen om zich te ontwikkelen. Geen enkele autocratie kan hetzelfde op een duurzame wijze verwezenlijken.
En het gaat niet alleen om Rusland. Daarachter staat een veel machtigere autocratische broer, namelijk China, dat een as van autocratische landen vormt. En zo evolueren we naar een bipolaire wereld, met enerzijds de vrije westerse wereld rond de VS en waar wij toe behoren, en anderzijds de autocratische wereld met China als onbetwiste leider, en die – vergis u niet – wereldhegemonie nastreeft. Het verzwakken van het Westen, door o.a. hybride oorlogen, past daar volledig in.
We mogen dus niet langer naïef zijn. Tot enkele weken terug dacht de overgrote meerderheid in het Westen dat een oorlog in Europa ‘onmogelijk’ zou zijn. We hebben ons politiek, militair en economisch in slaap laten wiegen. En nu zijn we bruusk wakker geworden. Dat we nu consequent mogen handelen om ons westerse samenlevingsmodel met hand en tand te blijven verdedigen.
Fa Quix, directeur-generaal