Morgen geen economie meer… (als we bij elke virusopstoot de samenleving gaan dichtgooien)

De aanhoudende sluitingen of beperkte openingen (onder voorwaarden) van de winkels hier en in onze buurlanden én belangrijke handelspartners Nederland, Duitsland, het VK en Frankrijk maken deze situatie alleen maar erger. De economische en sociale schade is gigantisch. De pijn van deze schok wordt nu nog tijdelijk verdoofd door de coronasteunmaatregelen. Maar dat blijft niet duren: het wordt ongetwijfeld een pijnlijk ontwaken, met veel jobverlies tot gevolg. Binnen enkele maanden wordt dat zichtbaar.

Na de eerste lockdown in de lente van 2020 was de algemene consensus toch: “Dat nooit meer!”. Ook de huidige Premier was begin oktober nog die mening toegedaan. En toch heeft men zich ten tweeden male (en intussen ten derden male) aan dezelfde steen gestoten. Men had in de zomer nochtans werk kunnen maken van een lockdownproof coronabeleid, met een samenleving die coronaproof zou kunnen blijven functioneren, zij het onder een aantal randvoorwaarden. Maar niet opnieuw gesloten zou worden. Men zou microchirurgisch ingrijpen daar waar besmettingshaarden opflakkeren…

Lockdownproof betekent in de eerste plaats dat men de economie zo goed als normaal laat draaien, dat bedrijven en handel dus openblijven, altijd. Er zijn immers veiligheidsprotocollen per sector opgesteld en afgesproken, die moeten garanderen dat op de werkvloer en in de winkels veilig kan gewerkt worden, mits het respecteren van de basisregels zoals handhygiëne, afstand houden, mondmasker wanneer dat niet kan, enzovoort. Er is geen enkel bewijs dat bedrijven en winkels de besmettingen zouden aanvuren. De supermarkten, waar nog het meeste volk passeert, zijn in grote mate probleemloos opengebleven.

Gelukkig waren in de tweede golf de winkels in ons land maar een maand gesloten. Die les heeft ons land dan beter geleerd dan de buurlanden, want die hielden hun winkels voor langere tijd op slot, met gigantische omzetverliezen en budgetkaters tot gevolg, maar ook met een weerslag op onze export. En ook vandaag blijven winkelbeperkingen van kracht.

Er zijn veel te veel maatregelen die geen of weinig zin hebben, maar de burger en de bedrijven wel nodeloos in een te strak keurslijf dwingen: de avondklok (ongrondwettelijk en geen bewezen effect; plaatselijk samenscholingsverbod moet volstaan), het reisverbod (disproportioneel en anti-Europees, zie EU-Commissaris Didier Reynders), verplicht voltijds telewerk (overshooting, want sectorprotocol voor veilig werken kan dat opvangen, plus het ondermijnt het mentaal welzijn van de werknemers), horeca en cultuursector dicht (kunnen coronaproof open, mits specifieke veiligheidsafspraken), voltijds afstandsonderwijs in hoger onderwijs (integendeel, beperkt contactonderwijs is perfect te organiseren voor iedere student elke week). En er zijn nog vele andere voorbeelden.

Gaan we in de toekomst bij elke virusopstoot of elk nieuw virus de samenleving zo goed als volledig dichtgooien en de economie lamleggen? ‘Morgen geen economie meer’ zal dan het resultaat zijn. De overheid moet haar burgers beschermen, akkoord. Maar zero risk bestaat niet. En alle ingrijpende en vrijheidsbeperkende maatregelen om een pandemie te bestrijden moeten proportioneel zijn, echt noodzakelijk zijn, efficiënt (geen symboolmaatregelen zoals een mondmasker op de zeedijk) zijn, en… tijdelijk zijn. Want dat laatste kennen we. Het zou niet de eerste keer zijn in ons land dat iets ‘tijdelijk’ definitief wordt.

Fa Quix, directeur-generaal