Het ondoordacht goedkeuren van Grote Principes op het Europese toneel komt als een boemerang terug in verstikkende lokale regelgeving
Opinie van 17/02/2023 door Fa QuixHet stikstofkader in Vlaanderen is al maanden een zwaard van Damocles boven de hoofden van zowel de Vlaamse regering als van de bedrijven. Want dit is ook niet zonder belang voor de vergunningen van onze productiebedrijven. Meer dan één bedrijf heeft al te maken met vertragingen en/of extra eisen in verband met stikstof. Nochtans ligt de oorzaak van een eventueel te hoge stikstofdepositie niet bij de industrie. De gehele industrie in Vlaanderen is immers maar voor 1,5 % verantwoordelijk voor die stikstofemissies. De landbouw daarentegen voor zowat de helft, en daarna komt vooral de depositie vanuit het buitenland.
Zonder robuust stikstofkader belanden we in een vergunningenstop die miljarden euro’s aan economische groei gaat kosten.
En toch worden onze bedrijven ermee geconfronteerd. In Nederland is het zelfs nog erger. Voka berekende dat de stikstofproblematiek de economie van onze noorderburen al voor liefst 28 miljard euro schade heeft toegebracht. “Die miljardenfactuur dreigt ook onze bedrijven en sectoren te treffen”, zo schrijft Voka in een open brief die ook door Fedustria werd ondertekend. “Zonder stevig stikstofkader zal dat de bouw van private en publieke voorzieningen; de aanleg van wegen, de investeringen in duurzame basisinfrastructuur, de energievoorziening, de havens, de industrie, de mobiliteit en de landbouw belemmeren tot zelfs onmogelijk maken.”
Daarom pleiten Voka en de Vlaamse sectoren voor een definitief en robuust stikstofkader. Zo niet belanden we in een vergunningenstop die miljarden euro’s aan investeringen en economische groei gaat kosten.
Hoe komt het toch dat onze Vlaamse regering zich daar zo heeft in vast gereden? Eigenlijk ligt de oorzaak elders en (veel) vroeger. Op Europees niveau werd jaren geleden het Europese kader voor de stikstofproblematiek goedgekeurd. Dat hield onder meer in dat stikstofdepositie door menselijke activiteiten (bedrijven en andere) dichtbij natuurgebieden aan strikte normen moet voldoen, precies om de natuur te beschermen. Stikstof kan immers de ‘verkeerde’ flora doen groeien. Maar waarom is dat vooral in Vlaanderen en Nederland een probleem? Omdat wij kleine dichtbevolkte regio’s zijn met veel economische en menselijke activiteit. Die creëren weliswaar de hoge welvaart waarvan de bevolking kan genieten, maar er is dus ook een keerzijde. In Frankrijk en Duitsland horen we nauwelijks iets van deze stikstofperikelen.
Dus de grote principes van milieu- en natuurbehoud werden op Europees niveau goedgekeurd – wie kan daar tegen zijn? Maar van onze bewindslui verwachten we wel méér: ze moeten alert zijn voor de mogelijke gevolgen in de praktijk, op het terrein in Vlaanderen (en in Nederland). Mooie principes, allemaal goed en wel, maar de zware gevolgen zijn nu zowel voor de ondernemers, de boeren en ook voor de overheden in Vlaanderen.
Er zal dus op twee fronten moeten worden gewerkt: in Vlaanderen om een stevig stikstofkader te maken, en op Europees vlak, om de onwerkbare aspecten ervan te corrigeren, minstens voor ‘de Lage Landen’ die hierdoor immers relatief zwaarder getroffen worden. En laat dit een les zijn voor de toekomst: doe eerst uw huiswerk op het Europese toneel grondig!
Fa Quix, directeur-generaal