Duitsland en de Europese economie: van trekkende locomotief tot kwakkelende aanhangwagen

Wat is er precies aan de hand? Heel wat. Vooreerst leunt de Duitse industrie sterk op de automobielsector. Deze wordt al een tijdje geplaagd. Eerst was er ‘dieselgate’, vervolgens de moeilijke transitie naar de elektrische wagens, dan het tekort aan chips dat niet snel opgelost zal geraken. Want vervolgens kwam de coronacrisis die de aanvoerketens grondig verstoord heeft en waar de stevig geïnternationaliseerde Duitse industrie op rekent. En nu sinds februari stuurt de oorlog in Oekraïne de aanvoerlijnen verder in de war. Wat dit laatste betreft, is er veel toelevering, zoals bv. kabelbundels voor de elektrische wagens, die in Oekraïne worden gemaakt.

Komt daarbij dat Duitsland de grootste exporteur is van de EU naar China, en dat de eeuwigdurende ‘korte pijn’ van de Chinese coronalockdowns en het bijbehorende zerocovidbeleid, nu al bijna tweeënhalf jaar de Chinese economie gijzelt, met tussenpozen. Dat verstoort de containerafhandeling in havens zoals Shanghai, en heeft een impact op de vraag. De de-globalisering die zich nu afspeelt – tijdelijk, mogen we hopen – keert zich vooral tegen landen die er tot voor kort het meest hun voordeel mee deden, zoals Duitsland. Alternatieve afzet en toelevering vinden korter bij huis, lukt niet op één-twee-drie.

En dan komt daar nog het desastreuze energiebeleid bij. Met het project Nordstream II, dat ongeveer nu van start had moeten gaan, maar wegens de Russische agressie in Oekraïne ‘on-hold’ is gezet. Dit dossier illustreert dat Rusland geen betrouwbare partner noch leverancier van fossiele brandstoffen meer is. Vooral pijnlijk voor alweer Duitsland. En dat net op een moment dat de ’Atomausstieg’ er wordt uitgevoerd. In plaats van deze kernuitstap terug te draaien wegens de grondig gewijzigde omstandigheden, zet Duitsland door met het sluiten van kerncentrales waardoor de afhankelijkheid van Russisch gas, waar het net vanaf wil, juist toeneemt. De Bundesbank berekende dat bij een escalatie van de oorlog in Oekraïne de Duitse economie met 2% kan krimpen dit jaar. En het kan nog erger worden. Want met de intermittente zon- en windenergie gaat Duitsland zijn groeiende behoefte aan stroom nooit kunnen opvangen. De Energiewende is een dure mislukking aan het worden. Industrie en burger zijn het kind van de rekening. En het is uitgerekend dat desastreuze energiebeleid dat onze federale regering volgt…

Algemene vaststelling: veel van wat nu in Duitsland gebeurt, tekent zich dus ook af in België (en in andere Europese landen). Conclusie: het beleid moet overduidelijk van koers veranderen. Energiezekerheid aan betaalbare prijzen voor burger en bedrijven moet primeren op vaak contraproductieve geopolitieke sancties en vage klimaatdoelstellingen. Die laatste kunnen toch alleen maar mondiaal met succes worden bereikt. En doen China en Rusland, grootverbruikers, overigens nog mee? Hetzelfde geldt voor de voedselbevoorrading die we in eigen regio moeten koesteren en niet wegvegen omwille van overdreven milieueisen. Of heeft men liever dat de bevolking honger lijdt?

En tot slot: de industrie hier een toekomst geven! Dat betekent een Europees industriebeleid dat productie in Europa nieuwe kansen geeft, en niet opoffert aan goedkope import en/of – alweer -overdreven milieu- en klimaateisen. Het evenwicht tussen ecologie en economie is vandaag vaak zoek, ten nadele van de economie. De keuze is duidelijk: óf het beleid grondig bijsturen, óf een ongezien welvaartsverlies slikken.

Fa Quix, directeur-generaal