De geopolitieke uitdagingen zijn veel groter dan de dagelijkse politieke brandjes. En China staat centraal.

Maar hét grootste geopolitieke risico is ongetwijfeld China. De plaats die Het Rijk van het Midden inneemt op het wereldtoneel wordt steeds groter én agressiever. Toen de Australische regering het gewaagd had om kritiek te uiten op het Chinese regime, kwam de Chinese wraak haast ogenblikkelijk: geen Australische steenkool meer, ook al schoot China zich hierdoor in de voet, gelet op de huidige energiecrisis. Een gelijkaardige boycot overkwam de kleine EU-lidstaat Litouwen omdat het diplomatieke toenadering zocht tot Taiwan. Prompt werden de vergunningen voor melkexport niet meer verlengd. Noch Australië, noch Litouwen laten zich vooralsnog intimideren.

Gelukkig heeft ook de EU deze nieuwe geopolitieke situatie goed ingeschat. Met het zopas afgekondigde plan ‘Global Gateway’ wil het een alternatief bieden voor het ‘Belt & Road’-initiatief van China. Dat ‘Belt & Road’-initiatief financiert infrastructuurwerken met leningen die China zelf verstrekt. De EU wil tot 2027 zelf circa 300 miljard dollar spenderen aan investeringen in duurzame energie, digitalisering en gezondheidszorg. De geografische focus ligt op de Westelijke Balkan, sub-Sahara Afrika en de Kaukasus. Het moet een beter alternatief zijn voor de vaak ‘wurgleningen’ die China aanbiedt, en die landen in de problemen kunnen brengen, zoals het bv. Montenegro overkwam. Of Congo, waar China alleen geïnteresseerd is in grondstoffen, zoals kobalt en koper. Van de beloofde infrastructuurwerken, zoals autosnelwegen en hospitalen, is weinig in huis gekomen.

De EU spreekt terecht van een ‘systemische rivaal’, die niet alleen ons westerse model bedreigt, maar ook onze westerse welvaart. Wat grondstoffen betreft, maken we het zelf mee in eigen land en in de gehele EU eigenlijk met het rondhout dat nu massaal door Chinese kopers wordt opgekocht, hetgeen niet alleen de prijzen opdrijft, maar ook onze eigen houtverwerkende industrie in bevoorradingsproblemen brengt.

Eindelijk ontwaakt Europa dus uit zijn naïviteit ten opzichte van China. Ook in Duitsland keert de wind. Het China-vriendelijke Merkeltijdperk is ten einde en moet plaats maken voor een scherpere koers vanwege de nieuwe ‘verkeerslichtcoalitie’. Zij gaat bv. het schandelijke EU-China-investeringsakkoord dat Merkel eind 2020 nog door de Europese strot heeft geduwd, niet zonder wijzigingen goedkeuren.

Ons land zou ook een tandje mogen bijsteken. Zo heeft de EU de lidstaten een screening van Chinese investeringen aanbevolen. Er moet in elke lidstaat een mechanisme bestaan dat beoordeelt of een Chinese investering of overname van een bedrijf (lees: van haar technologie), wel gepast is. De meeste lidstaten hebben al zo’n screeningmechanisme. België als één van de weinige nog niet. Bewindslui, maak werk van wat echt belangrijk is voor onze toekomst, zoals een coherente en doordachte China-strategie.

Fa Quix, directeur-generaal