De Europese Commissie dreigt zich vast te rijden in een kluwen van initiatieven en een complexiteit waardoor het onwerkbaar en oncontroleerbaar wordt

Met het afkondigen van de Green Deal bijna onmiddellijk na haar start eind 2019, heeft de Europese Commissie meteen heel veel ambitie getoond. Nadien werd een lawine aan initiatieven gelanceerd: NextGeneration EU, Fit for 55, een nieuwe ‘Circular Economy Strategy’, een EU-strategie voor duurzaam textiel, een nieuwe digitale strategie, een kmo-strategie, RePowerEu, Due Diligence, en recentelijk de nieuwe industriële strategie Net Zero Industry Act… Met dit laatste dreigt de Commissie zelfs de interne markt te ondermijnen door haar voorstel om de staatssteunregels te versoepelen (voor enkele ‘cleantech’-sectoren).

Ambitie is goed. Maar we weten ook dat wie té ambitieus is vaak zonder resultaat eindigt, althans zonder bevredigend resultaat. Want hoe worden al die strategieën op elkaar afgestemd? Hoe realistisch zijn zij? Hoe beheersbaar zijn zij? Wat is de kruisbestuiving? Gaan ze mekaar niet van de weg rijden?

En dan is er ook nog de manier waarop deze strategieën worden uitgewerkt. Er komen ingewikkelde procedures en overlegorganen, Task Forces… En elk ervan zit vol complexe werkmethodes, dure woorden zoals ‘ecosystems’, of vrijwel onbegrijpelijke slagzinnen als ‘working on common blueprint with horizontal building blocks’. Volgt u nog?

Het is dus niet dat het aan ‘goede bedoelingen’ ontbreekt. Maar als op deze wijze wordt voortgewerkt, dan dreigt de Europese Commissie zich vast te rijden in een kluwen van initiatieven en een complexiteit waardoor het onwerkbaar en oncontroleerbaar wordt. Daar wordt niemand beter van, en zeker onze bedrijven niet.

‘Onwerkbaar’ betekent dat het maar moeizaam, of zelfs niet, zal leiden tot nuttige maatregelen die de industrie daadwerkelijk vooruithelpen. Het is natuurlijk onze taak om toch te proberen om dit alles mee in goede banen te leiden. Dat doen we vooral samen met onze Europese koepels. Maar wij kunnen niet alle branden blussen, en wij kunnen niet op alles reageren. Daarvoor is de lawine aan initiatieven te groot en te onoverzichtelijk. We moeten prioriteiten stellen in de hoop het juiste doel te bereiken.

Maar nog gevaarlijker is dat het ‘oncontroleerbaar’ dreigt te worden. Zodat het hele Europese beleid zó complex wordt dat alleen nog technocraten, slimme lobbyisten en consultants er hun voordeel uit halen. En dat zal dan niet in het algemeen belang zijn, al zal men het wel zo willen proberen ‘verkopen’. Voor de bedrijven, en vooral voor de kmo’s, dreigt dit Europese beleidskluwen een nachtmerrie te worden. De vraag is duidelijk: wie roept deze Europese Commissie tot de orde? De lidstaten moeten hun verantwoordelijkheid nemen. De ‘reset’-knop moet worden ingedrukt. Het systeem loopt immers zo goed als vast. ‘Europa’ moet alleen de goed omlijnde kerntaken doen. En dat dan op een zo eenvoudig en transparant mogelijke wijze uitvoeren.

De kernopdrachten zijn dan: een versterking van de interne markt, een handelsbeleid gericht op wederzijdse marktopening, een industrieel beleid gericht op innovatie (via o.m. digitalisering en vergroening) in álle industrieën, en bescherming tegen oneerlijke spelers (zoals China). Wat dit laatste betreft, heeft de EU ten andere recentelijk een goed initiatief genomen om ons beter te wapenen tegen bv. Chinese overnames. En een realistisch klimaatbeleid voeren waar ook onze kmo’s in meekunnen. Reset dus naar eenvoud, focus en resultaat.

Fa Quix, directeur-generaal