De EU moet inzetten op het verminderen van de geopolitieke risico’s, niet alleen in het belang van de vrede maar ook van onze welvaart

De westerse wereld, en zeker de EU, moet Rusland met harde maatregelen proberen te treffen. Dat is evident. Er werd daartoe een nooit gezien arsenaal aan economische sancties opgelegd. In de hoop dat dit de Russische economie zal verzwakken en de financieringsmogelijkheden van de Russische invasie zal beperken. De sancties doen Rusland ongetwijfeld pijn, en zeker ook de burgers en niet alleen de oligarchen. Maar zal het de oorlog sneller doen beëindigen? Het is te hopen, maar valt toch te betwijfelen.

Bovendien zijn de sancties een tweesnijdend zwaard: ze doen ook ons pijn. Zeker onze bedrijven. Een eerste groep zijn de bedrijven die naar Rusland exporteren. Het wordt zeer moeilijk om goederen naar daar te kunnen transporteren, en betaald te worden wegens de financiële sancties. Dat betekent voor sommige bedrijven een substantieel omzetverlies. Een tweede groep zijn de bedrijven die uit Rusland importeren, bv. grondstoffen. Of die er fabrieken uitbaten. Die hebben het moeilijk om die producten of middelen uit Rusland te betrekken.

En de derde groep betreft… eigenlijk alle bedrijven. Want de exploderende stijging van de energieprijzen treft iedereen. En ja, we moeten zo snel mogelijk onze energieafhankelijkheid van Rusland verminderen. Maar het gaat om zo’n 40 % van het EU-gasverbruik. Helaas, zo gemakkelijk, en zo snel zal dat niet gaan. Het bewijst dat men naïef is geweest om zijn eieren zoveel in de Russische mand te leggen. Vooral Duitsland heeft hier geblunderd. De hele Energiewende is er een grote mislukking geworden.

De EU moet dus een delicaat evenwicht zoeken: voldoende harde sancties, maar vermijden dat die als een boemerang naar ons zouden terugkeren. De EU is hoegenaamd niet gebaat met een ineenstorting van haar industrie wanneer deze zonder (betaalbare) energie zou vallen.

De EU is ontstaan als een vredesproject. Doel was om de economieën en de handel van de EU-landen zodanig met elkaar te verstrengelen dat oorlog nooit nog een optie zou zijn. Maar de EU heeft te lang gedacht dat overal elders in de wereld dit model zou worden overgenomen. Niets bleek minder waar. De beste garantie op vrede ontstaat wanneer men voldoende eigen sterkte opbouwt, ook militair, zodat afschrikking ervoor zorgt dat er nooit meer oorlog komt. Daar gaat de EU nu in snel tempo aan werken. Maar tegelijk moet de EU de diplomatieke lijnen openhouden. En in het geval van Rusland alles in het werk stellen opdat er zo spoedig mogelijk een volledig staakt-het-vuren en duurzame vrede komt in Oekraïne. De EU moet in het algemeen blijven inzetten op het verminderen van de geopolitieke risico’s. En dat is niet alleen in het belang van de vrede, maar ook van onze welvaart.

Fa Quix, directeur-generaal